TYT Matematik: İstatistik Çalışma Kağıdı
“Sayılarla Oynayalım!” 📊
Merhaba! 🌟
Bugün istatistik konusunu一緒に (birlikte) öğreneceğiz! Sayılarla uğraşmak bazen sıkıcı görünebilir ama bu kağıtla hem eğlenecek hem de “Bu çok kolaymış!” diyeceksin. 🎯 Hazırsan başlıyoruz! Bir kalem ✏️, bir bardak su 💧 al ve rahat bir yere otur. Her soruyu çözdükten sonra kendine ufak bir ödül ver (mesela bir şeker 🍬 ya da 5 dakika müzik molası 🎶). Hadi bakalım! 🚀
1. İstatistik Nedir? (2 Dakika Düşünelim) 🤔
İstatistik, bir sürü sayıyı toplayıp anlamlı hale getirmektir. Mesela, “Sınıfta kaç kişi telefon kullanıyor?” diye sorsan, cevapları toplayıp bir sonuç bulursun. TYT’de istatistik genelde 3 şey sorar:
- Ortalama (Aritmetik Ortalama): Sayıların toplamını sayıya bölmek.
- Mod: En çok tekrar eden sayı.
- Medyan: Sayıları küçükten büyüğe sıralayıp ortadakini bulmak.
Mini Soru: 📱
5 arkadaşının günlük telefon kullanım süreleri: 2, 3, 2, 4, 1 saat. Ortalama kaç saat?
- Topla: 2 + 3 + 2 + 4 + 1 = 12
- Böl: 12 / 5 = 2,4
(Cevap: 2,4 saat, kolay mıymış? 😊)
2. Temel Kavramları Kapalım: Ortalama ➕
Ortalama = (Sayıların toplamı) / (Sayı adedi)
Örnek 1: Sınav Notları! 📝
Sınav notların: 50, 60, 70. Ortalama nedir?
- Toplam: 50 + 60 + 70 = 180
- Adet: 3
- Ortalama = 180 / 3 = 60
Yani ortalaman 60! 🌈
Sen Deneyelim:
4 gün boyunca uyku saatlerin: 7, 8, 6, 7. Ortalama uyku saatin nedir?
- Toplam: …………
- Adet: …………
- Ortalama: …………
(Cevap: 28 / 4 = 7, çözdün mü? 😎)
3. Mod: En Popüler Sayı ⭐
Mod, bir grup sayıda en çok tekrar edeni bulmaktır.
Örnek 2: Ayakkabı Numaraları 👟
Sınıfta ayakkabı numaraları: 38, 39, 38, 40, 38. Mod nedir?
- 38 (3 kez), 39 (1 kez), 40 (1 kez)
- Mod = 38, çünkü en çok o var!
Sen Çöz:
Arkadaşlarının sevdiği renkler: kırmızı, mavi, kırmızı, yeşil. Mod hangisi?
- Sayılar: …………
- Mod: …………
(Cevap: kırmızı, 2 kez tekrar ediyor! 🥳)
4. Medyan: Ortanca Sayı 📏
Medyan, sayıları küçükten büyüğe sıralayıp ortadaki sayıyı bulmaktır. Çift sayıda sayı varsa, ortadaki iki sayının ortalaması alınır.
Örnek 3: Yaşlar 🎂
Yaşlar: 15, 17, 16, 14. Medyan nedir?
- Sırala: 14, 15, 16, 17
- Ortadaki: 15 ve 16 → (15 + 16) / 2 = 15,5
- Medyan = 15,5
Sen Deneyelim:
Boylar: 160, 165, 155, 170. Medyan nedir?
- Sırala: …………
- Medyan: …………
(Cevap: 155, 160, 165, 170 → (160 + 165) / 2 = 162,5)
5. Mini Test: Sayılarla Dans Et! (3 Soru, 10 Dakika) ⏰
Her soruyu çöz, doğru yaparsan aşağıdaki yıldızlardan birini boya!
- Notlar: 40, 50, 40, 60. Ortalama nedir?
- Cevap: ………… (İpucu: 190 / 4 = 47,5)
- Sayılar: 3, 5, 3, 7, 5. Mod nedir?
- Cevap: ………… (İpucu: 3 ve 5, ikisi de 2 kez!)
- Veriler: 10, 12, 8, 14. Medyan nedir?
- Cevap: ………… (İpucu: 8, 10, 12, 14 → (10 + 12) / 2 = 11)
Yıldızlarını Boya! 🌟
⭐ ⭐ ⭐
- 3 yıldız boyadıysan süpersin! 🎉
- 2 yıldız boyadıysan harika! 👍
- 1 yıldız boyadıysan bir daha bakalım,一緒に (birlikte) çözeriz! 🤝
6. ÖSYM Bunu Sorar! (Gerçek Sınav Tadında Sorular) 📝
ÖSYM, istatistikte genelde ortalama, mod veya medyanı buldurur, bazen de basit bir veri yorumu ister. Hadi deneyelim!
Soru 1:
Bir öğrencinin 5 dersten notları: 60, 70, 60, 80, 50. Ortalama nedir?
- Toplam: …………
- Ortalama: …………
(Cevap: 320 / 5 = 64, ÖSYM böyle sorar! ✅)
Soru 2:
Bir grupta yaşlar: 20, 22, 20, 23, 24. Mod nedir?
- Sayılar: …………
- Mod: …………
(Cevap: 20, en çok tekrar eden! 😎)
Soru 3:
Bir sporcunun 5 atış puanı: 7, 9, 6, 8, 10. Medyan nedir?
- Sırala: …………
- Medyan: …………
(Cevap: 6, 7, 8, 9, 10 → 8, ÖSYM sıralatır! 🤓)
7. Bonus: Gerçek Hayatta İstatistik 🌍
Diyelim TYT’de 5 matematik sorusu çözdün: 1 doğru, 2 yanlış, 2 boş. Ortalama netin nedir?
- Doğru: 1 net
- Yanlış: 2 / 4 = 0,5 net eksilir
- Toplam net: 1 – 0,5 = 0,5
Soru: Bir soru daha çözsen ve doğru olsa, yeni ortalaman ne olur? - Yeni net: 0,5 + 1 = 1,5
- Cevap: 1,5 / 6 = 0,25 (daha iyi, değil mi? 🚀)
Sen Düşün:
5 günde harçlıkların: 10, 15, 10, 20, 5 TL. Medyan nedir?
(İpucu: 5, 10, 10, 15, 20 → 10)
Son Söz: Tebrikler, İstatistiği Çözdün! 🎉
Bu kağıdı bitirdiysen, istatistiğin temelini ve ÖSYM’nin nasıl soru sorduğunu kaptın demektir. Kendine bir ödül ver (mesela bir dondurma 🍦) ve yarın devam edelim. Soruların varsa bana sor,一緒に (birlikte) çözeriz! 🤗
Günlük Hedef:
- Bu kağıdı 20-30 dakikada bitir. ⏳
- 1-2 örnek daha internetten bulup çöz (mesela “TYT istatistik soruları” ara). 🔍
- Kendine “Matematik aslında eğlenceliymiş!” de! 💪