YKS Coğrafya: İç Kuvvetler / Dış Kuvvetler Çalışma Kağıdı

“Yer Şekillerini Çözelim!” ⛰️

Merhaba! 🌟
Bugün iç kuvvetler ve dış kuvvetleri öğreneceğiz! Dağlar, vadiler nasıl oluşuyor diye merak ediyorsan, bu kağıtla hem eğlenecek hem de “Bu çok kolaymış!” diyeceksin. 🎯 Hazırsan başlıyoruz! Bir kalem ✏️, bir bardak su 💧 al ve rahat bir yere otur. Her soruyu çözdükten sonra kendine ufak bir ödül ver (mesela bir şeker 🍬 ya da 5 dakika müzik molası 🎶). Hadi bakalım! 🚀


1. İç ve Dış Kuvvetler Nedir? (2 Dakika Düşünelim) 🤔

Yer şekilleri kuvvetlerle oluşur:

  • İç Kuvvetler: Dünya’nın içinden gelir (volkanlar, depremler, dağ oluşumu).
  • Dış Kuvvetler: Dünya’nın yüzeyini aşındırır ve şekillendirir (rüzgar, su, buz).

Mini Soru: 🌋
“Dağlar nasıl oluşur?” sorusunun cevabı hangi kuvvete bağlı?

  • Cevap: İç kuvvetler (basit miymiş? 😊)

2. İç Kuvvetler: Dünya’nın İçi Hareketli! 🔥
  • Volkanizma: Lav ve gaz çıkar, volkanik dağlar oluşur.
  • Depremler: Yer kabuğu kırılır, fay hatları oluşur.
  • Orojenez: Kıvrılma veya kırılmayla dağlar oluşur.

Örnek 1: Dağ Oluşumu! 🏔️

  • Toros Dağları, levhaların sıkışmasıyla oluştu (orojenez).

Sen Deneyelim:
“Vezüv Yanardağı lav püskürttü.” Bu hangi iç kuvvet?

  • Cevap: …………
    (Cevap: Volkanizma, çözdün mü? 😎)

3. Dış Kuvvetler: Yüzeyi Şekillendirir! 💨
  • Aşınma: Rüzgar, su, buz yüzeyi aşındırır.
  • Biriktirme: Aşınan malzemeler birikir (delta, kumul).
  • Ayrışma: Kayaçlar fiziksel veya kimyasal olarak çözünür.

Örnek 2: Nehir İşi 🌊

  • Karadeniz’de deltalar, nehirlerin biriktirmesiyle oluştu.

Sen Çöz:
“Rüzgar kumulları oluşturdu.” Bu hangi dış kuvvet?

  • Cevap: …………
    (Cevap: Biriktirme, tebrikler mi? 🥳)

4. İç ve Dış Kuvvetlerin Dansı 🌍
  • İç kuvvetler yükseltir (dağ, plato), dış kuvvetler aşındırır (vadi, ova).
  • Örnek: Kapadokya’da volkanizma (iç) yükseltti, rüzgar (dış) peri bacalarını şekillendirdi.

Örnek 3: İşbirliği ⛰️

  • “Himalayalar iç kuvvetlerle oluştu, vadiler dış kuvvetlerle şekillendi.”

Sen Deneyelim:
“Ege’de platolar iç kuvvetlerle yükseldi, akarsular vadiler açtı.” Doğru mu?

  • Cevap: …………
    (Cevap: Evet, mantıklı mı? 🌈)

5. Mini Test: Kuvvetlerle Yarış! (3 Soru, 10 Dakika)

Her soruyu çöz, doğru yaparsan aşağıdaki yıldızlardan birini boya!

  1. “Depremler yer kabuğunu kırar.” Bu hangi kuvvet?
    • Cevap: ………… (İpucu: İç kuvvet)
  2. “Akarsular vadiler oluşturur.” Bu hangi kuvvet?
    • Cevap: ………… (İpucu: Dış kuvvet)
  3. “Volkanik dağlar nasıl oluşur?” sorusunun cevabı nedir?
    • Cevap: ………… (İpucu: Volkanizma)

Yıldızlarını Boya! 🌟
⭐ ⭐ ⭐

  • 3 yıldız boyadıysan süpersin! 🎉
  • 2 yıldız boyadıysan harika! 👍
  • 1 yıldız boyadıysan bir daha bakalım,一緒に (birlikte) çözeriz! 🤝

6. ÖSYM Bunu Sorar! (Gerçek Sınav Tadında Sorular) 📝

ÖSYM, YKS Coğrafya’da iç ve dış kuvvetlerin sonuçlarını sık sorar. Hadi deneyelim!

Soru 1:
“Alp Dağları levha çarpışmasıyla oluştu.” Bu hangi kuvvete örnektir?

  • Cevap: …………
    (Cevap: İç kuvvet, ÖSYM böyle sorar! ✅)

Soru 2:
“Rüzgarın aşındırdığı kayalar peri bacalarını oluşturdu.” Bu hangi kuvvete örnektir?

  • Cevap: …………
    (Cevap: Dış kuvvet, dikkat et! 😎)

Soru 3:
“Fay hatları hangi olayla ilişkilidir?”

  • Cevap: …………
    (Cevap: Depremler, ÖSYM sever! 🤓)

7. Bonus: Gerçek Hayatta Kuvvetler 🌍

Diyelim bir dağ düşünüyorsun:

  • “Everest iç kuvvetlerle yükseldi, buzullar dış kuvvetlerle aşındırdı.”
    Soru: “Pamukkale travertenleri nasıl oluştu?”
    (Cevap: Dış kuvvet – biriktirme)
    Sen Düşün: “Toros Dağları neden yüksek?”
    (İpucu: İç kuvvet – orojenez)

Son Söz: Tebrikler, Kuvvetleri Çözdün! 🎉

Bu kağıdı bitirdiysen, iç ve dış kuvvetlerin temelini ve ÖSYM’nin nasıl soru sorduğunu kaptın demektir. Kendine bir ödül ver (mesela bir meyve 🍎) ve yarın devam edelim. Soruların varsa bana sor, çözelim! 🤗

Günlük Hedef:

  • Bu kağıdı 20-30 dakikada bitir. ⏳
  • 1-2 örnek daha internetten bulup çöz (mesela “YKS iç dış kuvvetler soruları” ara). 🔍
  • Kendine “Coğrafya aslında eğlenceliymiş!” de! 💪