YKS Türkçe: Cümle Çeşitleri Çalışma Kağıdı
“Cümlelerle Dans Edelim!” 💬
Merhaba! 🌟
Bugün cümle çeşitlerini birlikte öğreneceğiz! Cümle türlerini anlamak ilk başta karışık gelebilir ama bu kağıtla hem eğlenecek hem de “Bu çok basitmiş!” diyeceksin. 🎯 Hazırsan başlıyoruz! Bir kalem ✏️, bir bardak su 💧 al ve rahat bir yere otur. Her soruyu çözdükten sonra kendine ufak bir ödül ver (mesela bir çikolata 🍫 ya da 5 dakika müzik molası 🎶). Hadi bakalım! 🚀
1. Cümle Çeşitleri Nedir? (2 Dakika Düşünelim) 🤔
Cümleler, yapısına, yüklemine ve anlamına göre sınıflara ayrılır. YKS’de en çok şunlar çıkar:
- Yapısına Göre: Basit, birleşik, sıralı, bağlı.
- Yüklemine Göre: Fiil cümlesi, isim cümlesi.
- Anlamına Göre: Olumlu, olumsuz, soru, ünlem.
Mini Soru: ❓
“Ali okula gitti.” cümlesi hangi tür?
- Tek yüklem var, yani basit!
(Cevap: Basit, kolay mıymış? 😊)
2. Yapısına Göre: Cümleyi Parçalara Ayır 🧩
- Basit: Tek yüklem, tek yargı.
- Birleşik: Yan cümlecikli (ki, -diği için gibi).
- Sıralı: Virgülle ayrılan bağımsız cümleler.
- Bağlı: Bağlaçla (ve, ama) birleşen cümleler.
Örnek 1: Günlük Hayat! 🌞
- Basit: “Elif ders çalıştı.”
- Birleşik: “Elif ders çalıştı çünkü sınav vardı.”
Sen Deneyelim:
“Mert uyudu.” hangi tür?
“Cem koştu çünkü geç kaldı.” hangi tür?
- Cevap: …………
(Cevap: Basit ve Birleşik, çözdün mü? 😎)
3. Yüklemine Göre: Ne Tür Yargı? ⚙️
- Fiil Cümlesi: Yüklem fiil (koştu, okudu).
- İsim Cümlesi: Yüklem isim veya ek fiil (-dir, -di).
Örnek 2: Yüklem Avı 🔍
- Fiil: “Ayşe şarkı söyledi.”
- İsim: “Ayşe çok mutlu.”
Sen Çöz:
“Mert okula gitti.” ve “Mert öğrenciydi.” hangi tür?
- Cevap: …………
(Cevap: Fiil ve İsim, tebrikler mi? 🥳)
4. Anlamına Göre: Ne Hissediyor? 🌈
- Olumlu: İş yapılıyor.
- Olumsuz: İş yapılmıyor (-ma, -me).
- Soru: Soru eki veya sözcüğü var.
- Ünlem: Duygu içerir.
Örnek 3: His Zamanı 😲
- Olumlu: “Ali eve geldi.”
- Soru: “Ali eve geldi mi?”
Sen Deneyelim:
“Elif koşmadı.” ve “Ne güzel bir gün!” hangi tür?
- Cevap: …………
(Cevap: Olumsuz ve Ünlem, mantıklı mı? 🌟)
5. Mini Test: Cümlelerle Oyna! (3 Soru, 10 Dakika) ⏰
Her soruyu çöz, doğru yaparsan aşağıdaki yıldızlardan birini boya!
- “Ahmet ders çalıştı, oyun oynadı.” hangi türe girer?
- Cevap: ………… (İpucu: Sıralı)
- “Ayşe mutluydu.” yüklemine göre hangi tür?
- Cevap: ………… (İpucu: İsim)
- “Can nereye gitti?” anlamına göre hangi tür?
- Cevap: ………… (İpucu: Soru)
Yıldızlarını Boya! 🌟
⭐ ⭐ ⭐
- 3 yıldız boyadıysan süpersin! 🎉
- 2 yıldız boyadıysan harika! 👍
- 1 yıldız boyadıysan bir daha bakalım,birlikte çözeriz! 🤝
6. ÖSYM Bunu Sorar! (Gerçek Sınav Tadında Sorular) 📝
ÖSYM, YKS Türkçe’de cümle çeşitlerini genelde tek cümlede veya seçeneklerde sorar. Hadi deneyelim!
Soru 1:
“Mert okula gitti çünkü ders vardı.” hangi türe girer?
- Cevap: …………
(Cevap: Birleşik, ÖSYM böyle sorar! ✅)
Soru 2:
“Elif çok yorgun.” yüklemine göre hangi tür?
- Cevap: …………
(Cevap: İsim, dikkat et! 😎)
Soru 3:
“Ali gelmedi, Ayşe bekledi.” hangi türe girer?
- Cevap: …………
(Cevap: Sıralı, ÖSYM virgüle bakar! 🤓)
7. Bonus: Gerçek Hayatta Cümleler 🌍
Diyelim bir mesaj yazıyorsun:
- “Selam, nasılsın?” (Sıralı, Soru)
Soru: “Mert uyudu.” hangi türler?
(Cevap: Basit, Fiil, Olumlu)
Sen Düşün: “Can koştu ama yoruldu.” hangi tür?
(İpucu: Bağlı, Fiil, Olumlu)
Son Söz: Tebrikler, Cümleleri Çözdün! 🎉
Bu kağıdı bitirdiysen, cümle çeşitlerinin temelini ve ÖSYM’nin nasıl soru sorduğunu kaptın demektir. Kendine bir ödül ver (mesela bir meyve 🍎) ve yarın devam edelim. Soruların varsa bana sor,birlikte çözeriz! 🤗
Günlük Hedef:
- Bu kağıdı 20-30 dakikada bitir. ⏳
- 1-2 örnek daha internetten bulup çöz (mesela “YKS cümle çeşitleri soruları” ara). 🔍
- Kendine “Türkçe aslında eğlenceliymiş!” de! 💪